Esas olarak 3 tip deri kanseri vardır; Bazal hücreli kanser, Yassı epitel hücreli kanser ve Malign Melanoma. İlk ikisi cerrahi olarak çıkarıldığında genellikle şifa ile sonuçlanır, ancak üçüncüsü yani malign melanom en habis olanıdır, ameliyatla çıkarılsa bile tekrarlayabilir.

Malign Melanom Nedir?

Malign melanom, derinin melanosit adı verilen ve deriye doğal rengini veren melanin pigmentini yapan hücrelerden çıkan bir kanser türüdür. Normalde, güneş veya ultraviyole (morötesi) ışınlarına fazla maruz kalındığı zaman cildin bronzlaşmasına, renginin koyulaşmasına yol açan olay bu melanosit dediğimiz hücrelerin fazla miktarda melanin üretmesidir.

Malign melanom genel olarak erişkinlerde görülür, çocuklarda nadirdir. Vücudun her yerinde görülebilir; erkeklerde en çok gövde (omuz-kalça arası) ve baş-boyunda, kadınlarda ise en sık kol ve bacaklarda görülür.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Malign melanom oluşmasında rol oynayan bilinen risk faktörleri şunlardır:

• Vücudun alışılmadık bir yerinde ortaya çıkan benler,
• Güneş ışınlarına maruziyet,
• Suni ultraviyole ışınlarına maruziyet (bronzlaşmak v.b. nedenlerle),
• Ailede bu hastalığa yakalanmış bireylerin bulunması ya da kişinin daha önce melanom geçirmiş olması,
• Beyaz ırka mensup ve 20 yaş üzerinde olmak,
• Sarışın ya da kumral olmak,
• Beyaz ya da açık renkli deriye sahip olmak, çillerin bulunması,
• Mavi gözlü olmak.

Belirtileri Nedir?

• Mevcut bir benin büyüklüğünde, şeklinde, renginde değişme,
• Benin kenarlarında düzensizlik,
• Bende birden fazla renk bulunması,
• Benin asimetrik olması, yani ortadan bir çizgi ile ikiye bölersek iki yarısının birbirinden farklı olması,
• Benin kaşınması,
• Benin kanaması, dışarı akıntısının olması veya üzerinde yara (ülser) oluşması,
• Ana benin yakın çevresinde yeni benlerin oluşması.

Bu belirtiler görüldüğünde mutlaka doktora başvurulması gerekir. Kesin tanı biyopsi ile konur.

Malign Melanomun Evreleri

Malign melanom’un kabaca 4 evresi vardır. Evre 1 ve 2’de tümör sadece deridedir. Evre 3’de komşu lenf düğümlerine sıçramıştır, evre 4’de ise lenf düğümlerinin yanı sıra iç organlara yayılma söz konusudur.

Tanıdan sonra doğru bir evreleme için yapılması gereken tetkikler şunlardır:

• Lenf düğümü haritası ve nöbetçi lenf düğümü biyopsisi: Tümörün hemen yanına enjekte edilen mavi bir boya ya da radyoaktif bir maddeyi tutan ilk lenf düğümü çıkarılarak patolog tarafından incelenir.
• Akciğer grafisi,
• Akciğer ve karın bölgesinin bilgisayarlı tomografisi,
• Gerektiğinde MRG (magnetik rezonans görüntüleme),
• Gereğinde PET (Pozitron emisyon tomografi),
• Laboratuar tetkikleri.

Tedavisi:

Malign melanomun tedavisi öncelikle cerrahidir; tümörün bulunduğu cilt geniş bir kesi ile çıkartılır. Açılan kısım plastik bir operasyonla yama yapılarak (deri grefti konularak) tamir edilir. Operasyon esnasında, eğer nöbetçi lenf düğümünde tümör saptanırsa o bölgedeki tüm lenf düğümleri çıkartılır.

Evre 3 yani tümörün lenf düğümlerine sıçradığı vakalarda, ameliyattan sonra koruyucu amaçla ve bir yıl süreyle yüksek dozda İnterferon alfa tedavisi yapılır. Bu tedavide ilaç ilk bir ay haftada beş gün damar yoluyla verilir, sonraki 48 hafta boyunca doz yarıya indirilerek haftada üç gün cilt altına uygulanarak verilir. Bu tedavinin tekrarlamaları azaltıcı, koruyucu yan etkisi gösterilmiştir; nüksleri yaklaşık olarak % 33 azaltmaktadır. Ancak önemli yan etkileri bulunduğundan (karaciğer, tiroid fonksiyonlarında bozulma ve depresyon gibi) hastalar çok yakından izlenmelidir.

Organlara yayılmış vakalarda vakaya göre kemoterapi ve immünoterapi, beyin ve kemik tutulumlarında radyoterapi uygulanır. Son yıllarda immünoterapide büyük gelişmeler kaydedilmiştir. İmmün sistemi baskılayan mekanizmalara karşı geliştirilen hedefe yönelik yeni ilaçlar (ipilimumab, nivolumab, pembrolizumab) ile tedavide oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır. Aşılar ve biyolojik ilaç araştırmaları hızla devam etmektedir.